door Danielle Kneppel | mei 11, 2020 | algemeen
Verwarde mensen die gedwongen worden opgenomen worden slachtoffer van de maatregelen rond het coronavirus. Ze hebben vaak geen idee wat hen overkomt.
Mijn praktijk als advocaat in Groningen bestaat grotendeels uit strafzaken en zaken rond de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz). Deze laatste wet gaat over personen met een psychische stoornis, waarbij de burgemeester en rechter iemand kunnen verplichten bepaalde zorg te ondergaan als dit nodig is om nadeel voor zichzelf of anderen te voorkomen. Door de coronacrisis is mijn strafpraktijk grotendeels tot stilstand gekomen: zittingen gaan niet door, tenzij het gaat om personen in voorlopige hechtenis, en de politie houdt veel minder verdachten aan omdat de criminaliteit sterk afneemt en omdat de prioriteiten nu anders liggen. Dit geldt echter niet voor de Wvggz. Immers, geestelijke problemen trekken zich niets aan van een besmettelijk virus en worden mogelijk alleen maar groter doordat de hulpverlening het aantal contacten juist noodgedwongen beperkt, met alle gevolgen van dien. Daar komt nog bij dat verwarde personen vaak niet begrijpen waarom bepaalde maatregelen worden genomen, zoals het houden van voldoende afstand of het niet toelaten van bezoek.
Zitting
In gewone tijden bezoek ik als advocaat in dergelijke zaken mijn cliënt in de kliniek waar hij (of zij) is opgenomen en probeer ik de aanleiding tot de gedwongen opname en het mogelijke vervolgtraject te bespreken. Of dit lukt, hangt sterk af van de geestelijke toestand van mijn cliënt op dat moment en of hij daarnaast onder invloed van medicatie en/of andere middelen is. Vervolgens vindt binnen enkele dagen een zitting plaats. Een rechter en een griffier komen in de instelling langs om met de patiënt, zijn advocaat en de behandelaars te spreken over de noodzaak van een gedwongen opname en de duur daarvan. Vervolgens neemt de rechter – vaak mondeling direct aan het einde van de zitting – een beslissing en weten de betrokken partijen waar zij aan toe zijn voor de komende periode.
Ongezien weglopen
In tijden van corona is echter alles anders. Een bezoek aan de instelling is vaak niet mogelijk in verband met de lockdown. Wel is telefonisch contact mogelijk. Gaat het om een vaste cliënt die jij als advocaat al geruime tijd kent en vice versa, dan verloopt dit soms nog wel redelijk, mits de cliënt niet al te zeer in de war is. Is het echter een nieuwe cliënt, dan ligt het moeilijker. De gedwongen opgenomen cliënt krijgt dan een telefoon in handen met het bericht dat een wildvreemde advocaat hem wil spreken over zijn opname. Vaak snapt hij dit niet en denkt hij dat de advocaat juist verantwoordelijk is voor zijn opname of wil hij de advocaat niet spreken omdat hij immers deze helemaal niet ingeschakeld heeft. Om op deze manier goed contact te leggen en een soort vertrouwensband op te bouwen om vaak zeer persoonlijke zaken te bespreken, is begrijpelijkerwijs niet zelden (te) veel gevraagd. Vervolgens vindt een aantal dagen later een telefonische zitting plaats, waarbij iemand over de telefoon meedeelt dat hij of zij een rechter is die gaat beslissen over de voortzetting van het gedwongen verblijf en/of benodigde zorg. Ook de advocaat en een behandelaar nemen deel aan dit gesprek, waarbij die laatste soms lijfelijk bij de patiënt aanwezig is. Zo’n gesprek met meerdere personen is vaak al onoverzichtelijk, laat staan voor een verwarde persoon. Het is mij daarbij al enkele keren overkomen dat de patiënt tijdens de telefonische zitting wegliep zonder dat de andere deelnemers aan het gesprek dit merkten. Of de patiënt aan het eind van het gesprek vervolgens de telefonisch gegeven beslissing van de rechter begrijpt – laat staan accepteert – is sterk de vraag.
Interactie
Kan en moet het anders, rekening houdend met de corona-voorschriften? Ja, de zitting in de kliniek kan mogelijk plaatsvinden in een grote zaal met voldoende onderlinge afstand. Als dit niet kan, zou gekozen moeten worden voor een Skype-verbinding, zodat de betrokkenen elkaar kunnen zien. Dan kun je beter opmerken of iemand iets begrijpt en emoties waarnemen. En ook dat iemand boos wegloopt! Meer interactie is dan mogelijk, waardoor de kwaliteit van de zitting stijgt. Dit vergt misschien veel inspanningen en ik begrijp zeer goed dat bijzondere tijden bijzondere maatregelen met zich meebrengen en dat ieder zijn best doet om een en ander zo goed mogelijk te laten verlopen. Maar juist deze personen verdienen een uiterste inspanning om de zaken zo normaal mogelijk te laten verlopen!
door Danielle Kneppel | apr 1, 2020 | algemeen
Op ons nieuwe logo lag al direct een dikke laag stof. Of beter gezegd: zand.
Advocaat Jos Janssen is een fervent rallyrijder en deed met zijn team mee aan een woestijnrally in Marokko. “Als rallyrijder moet je slim en creatief zijn en doorzettingsvermogen hebben. Je moet bedacht zijn op risico’s, maar soms ook risico’s nemen. Eigenlijk net als in de advocatuur”, verklaart Jos.
Wij vinden het super stoer dat Jos dit doet. Natuurlijk deden wij met z’n allen een duit in het zakje als sponsor. En zo prijkte ons logo op een heuse rally car.
door Danielle Kneppel | mrt 15, 2020 | algemeen, Geen categorie
Zojuist is bekend geworden dat de scholen morgen dicht gaan. Na de oproep om in heel Nederland zoveel mogelijk thuis te werken, volgt een nieuwe maatregel tegen de (snelle) verspreiding van het coronavirus. Wat betekent dit voor werkend Nederland en het recht op loon?
Werknemer blijft thuis
De werknemer die in navolging van de richtlijnen van de Rijksoverheid (RIVM) of de GGD thuis blijft, ziek of niet ziek, heeft in beginsel recht op doorbetaling van loon. De wet bepaalt sinds 1 januari 2020 dat een werknemer recht heeft op loon indien deze niet werkt, tenzij de oorzaak van het niet kunnen werken in redelijkheid voor risico van de werknemer behoort te komen. De Arbeidsomstandighedenwet bepaalt dat de werkgever zorg moet dragen voor een veilige werkomgeving. Daarmee ligt het risico van het niet kunnen werken bij de werkgever en niet bij de werknemer. Dat neemt niet weg dat de werkgever de werknemer kan opdragen thuis te werken. Een werknemer die thuis kan werken en dat weigert, heeft geen recht op loon.
Wat betekent dit nu voor werknemers van wie de kinderen morgen (ook) thuis blijven. Hiervoor dient een onderscheid te worden gemaakt tussen werknemers met kinderen die ziek zijn en kinderen die niet ziek zijn.
Werknemer blijft thuis voor de zorg van zijn zieke kind(eren)
Werknemers die niet kunnen werken omdat hun kind ziek thuis is, kunnen aanspraak maken op kortdurend zorgverlof. Het gaat om het bieden van noodzakelijke zorg, die niet op een andere wijze kan worden vormgegeven. Bij kortdurend zorgverlof bestaat recht op 70% van het loon. Het verlof kan maximaal twee weken duren. Is langere zorg nodig? Dan kan aanspraak bestaan op langdurig zorgverlof. Langdurig zorgverlof geeft geen recht op doorbetaling van loon.
In cao’s kunnen regels zijn opgenomen met betrekking tot (doorbetaling bij) kort en/of langdurig zorgverlof.
Werknemer blijft thuis voor de zorg van zijn kind(eren)
De wet bepaalt dat werknemers onder bepaalde omstandigheden recht hebben op calamiteitenverlof, onder andere bij onvoorziene omstandigheden die een onmiddellijke onderbreking van de arbeid vergen. Het plotselinge besluit tot sluiting van alle scholen, behoort tot een van deze omstandigheden. Hierbij wordt wel van de werknemer verwacht dat hij er alles aan doet om de ontstane situatie op te heffen, dus de opvang op een andere wijze te regelen. Het verlof geeft recht op volledige doorbetaling van loon en duurt zolang als redelijkerwijs noodzakelijk, doorgaans één tot twee dagen (afwijkingen bij cao zijn mogelijk). Indien opvang niet op een andere wijze geregeld kan worden, zal de werknemer andere afspraken moeten maken met de werkgever, bijvoorbeeld over flexibel (thuis)werken of het opnemen van (on)betaald verlof.
Compensatie loon werkgever
Wanneer gedurende een periode van minimaal 2 tot maximaal 24 weken door of vanwege het coronavirus ten minste 20% werk of omzet afneemt of de verwachting daartoe bestaat, kan een vergunning worden aangevraagd voor werktijdverkorting. Met die vergunning kunnen werknemers voor wie een loondoorbetalingsverplichting bestaat een WW-uitkering aanvragen.
door Danielle Kneppel | jan 22, 2020 | algemeen, Geen categorie
Per 1 januari 2020 gaat er het een en ander veranderen rondom de partneralimentatie. De duur wordt teruggebracht en de fiscale aftrekbaarheid stapsgewijs beperkt. Wie wordt er beter van de wijzigingen: de betaler, de ontvanger of de schatkist?
Vanuit de praktijk krijg ik de indruk dat de burger niet altijd een juist beeld heeft van hoe een regeling rondom partneralimentatie in elkaar zit. Daarom eerst een korte uitleg. Wanneer een van beide partners na echtscheiding niet genoeg inkomsten heeft om van te leven moet de andere bijdragen in de kosten. Niet iedere ex-partner die minder verdient krijgt partneralimentatie. Alimentatie voor kinderen gaat altijd voor, alleen als iemand daarna nog ruimte in de portemonnee over heeft kan gedacht worden aan partneralimentatie.
Veranderende opvattingen
Indien een rechter een vraagstuk van partneralimentatie onder ogen krijgt, is niet alleen belangrijk wat de alimentatievrager nodig heeft per maand, maar vooral wat de alimentatievrager hiervan zelf verdient of kan verdienen. Dit laatste betekent dat van een alimentatievrager wordt verwacht dat deze zich, zo goed als mogelijk, inspant eigen inkomen te verdienen. Deze inspanningsplicht is in de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden en moet ook worden aangetoond.
De inspanningsplicht is het uitvloeisel van de huidige maatschappelijke opvatting dat iedereen waar mogelijk in het eigen levensonderhoud moet voorzien. De aankomende verkorting van de wettelijke maximale termijn is ook een uitvloeisel van de veranderende maatschappelijke opvattingen. Voor scheidingen vanaf 1 januari 2020 wordt de duur van de partneralimentatie teruggebracht van twaalf jaar tot de helft van de duur van het huwelijk met een maximum van vijf jaar. Hierop zijn uitzonderingen wanneer de kinderen jonger zijn dan twaalf jaar, er sprake is van een huwelijk van minimaal vijftien jaar of van een lang huwelijk met ex-partners die geboren zijn voor 1970. In schrijnende gevallen houdt de rechter het laatste woord. En ook mogen partijen nog steeds in onderling overleg een afwijkende termijn afspreken.
Fiscale aftrekbaarheid
Vanaf 1 januari 2020 verandert daarnaast ook de fiscale aftrek van partneralimentatie. Alimentatiebetalers mogen partneralimentatie van de belasting aftrekken. Nu is de betaalde partneralimentatie nog aftrekbaar tegen maximaal 51,75 procent, maar dit tarief daalt stapsgewijs naar 37,05 procent in 2023. Bij het vaststellen van de hoogte van de alimentatie wordt rekening gehouden met de draagkracht van de betaler. Omdat betalers van de alimentatie vanaf 2020 minder fiscaal voordeel hebben, neemt hun draagkracht af. Dit kan een geldige reden zijn de rechter om een verlaging van de partneralimentatie te vragen. Dat kan honderden tot duizenden euro’s per jaar schelen.
De alimentatieontvanger moet de partneralimentatie in de aangifte inkomstenbelasting opgeven als inkomen en moet er inkomstenbelasting over betalen. De hoogte van de ontvangen alimentatie is van invloed op het al dan niet ontvangen van bijvoorbeeld huur- en/of zorgtoeslag. Het lager vaststellen van de partneralimentatie betekent dat eventuele toeslagen zullen stijgen.
Wie betaalt de rekening?
Het beperken van de aftrekpost van betaalde partneralimentatie tot het lage tarief levert de schatkist in 2021 43 miljoen euro op, meldt het kabinet. Het toenemende beroep op toeslagen zal de schatkist daarentegen juist meer geld gaan kosten. En vergeet daarbij niet de toename van het aantal rechtszaken als gevolg van de verzoeken tot alimentatieverlaging door de alimentatiebetalers. En dat terwijl de rechtspraak al overbelast is. Ook het aantal mensen dat een beroep moet doen op gesubsidieerde rechtsbijstand zal, in strijd met de plannen van minister Dekker, toenemen. Vooralsnog lijkt de schatkist dan ook de dupe van dit onderdeel van de nieuwe regeling.
En wie is de dupe van de verkorting van de alimentatietermijn? De gekozen regeling stimuleert alimentatieontvangers om minder afhankelijk te zijn van de ex-partner en eerder een eigen toekomst op te bouwen. Hiermee wordt de emancipatie gediend en wordt er gestuurd op een grotere arbeidsparticipatie. Iets wat zeker te prijzen valt. De vraag is alleen of er genoeg extra werk beschikbaar is om de alimentatieontvanger binnen vijf jaar in het eigen levensonderhoud te laten voorzien. Mocht dat niet lukken, dan zal toch de schatkist weer aangesproken moeten worden om mensen van een bestaansminimum te voorzien.
Kortom, de nieuwe regels zorgen voor veel onrust in alimentatieland tegen wellicht een hoge prijs voor de schatkist.
